میکروارگانیسم ها و کاربردشان
امروزه با مطالعات فراوانی که دانشمندان در عرصه های مختلف انجام داده اند، می توان بی اغراق ادعا کرد که استفاده از میکروارگانیسم ها انقلاب عظیمی در همه ابعاد زندگی انسان به وجود آورده است. بشر با شناخت میکروارگانیسم ها از گذشته تا کنون هم توانسته فعالیت های نامناسب آنها را بر زندگی انسان کنترل کند در واقع از آنها بر علیه خودشان استفاده کند وهم از آنها در زمینه های گوناگون بهره ببرد.
در حال حاضر شاهد کاربرد میکروارگانیسم ها در تولید انواع محصولات دارویی از جمله آنتی بیوتیک ها هستیم. و یا از دیگر مواد حاصل از متابولیت آنها برای مصارف پزشکی و افزودنی های غذایی نظیر الکل ها، و یتامین ها، آنزیم ها و ... بهره می بریم. همچنین در صنعت شاهد نقش موثر این موجودات ریز در زمینه های مختلف هستیم.
ما در این تحقیق سعی نموده ایم ابتدا با شناخت کامل از میکروارگانیسم ها، انواع، تاریخچه و منشأ آنها به کاربرد این موجودات در همه زندگی انسان پی ببریم همانند نقش آنها در سلامت انسان و افزایش طول عمر آدمی و یا پیشرفت صنعت و فناوری ، که صد البته همه کاربردهای این ریز سازواره ها با شناخت و طبق قوانین علم زیست شناسی میسر می گردد.
فصل اول :
آشنایی اولیه با میکروارگانیسم ها
بخش 1 ) میکرو ارگانیسم ها و تاریخچه ی آنها
بخش 2 ) انواع میکرو ارگانیشم ها
آجـر
آجر يا آجور يا آگور واژهاي است يوناني و به خشتهايي ميگفتند كه احكام و فرامين دولتي روي آن نوشته ميشد (حك ميگرديد)و بوسيله پختن اين خشتها، نوشتهها را روي آن پايدار ميكردند.
بدرستي معلوم نيست كه آجر از چه زماني پيدا شده است ولي ميتوان آنرا هم
با پيدايش آتش دانست بدين طريق كه گل موجود در كنار اجاقهاي انسانهاي اوليه پخته شدو سختتر از كلوخههاي هم جوار خود گرديد و با مشاهده آن بشر اوليه قطعهاي از آجررا كشف نمود.
آجر يكي از مصالح ساختماني است كه با خلق و خوي بشر بسيار سازگار بوده و در هر دوراني از تاريخ به نوعي مورد استفاده او واقع شده است. از ابتدا كه بشر زنددگي غارنشيني را پشت سر گذاشته و فكر تهيه سرپنهاهي در مغز او ايجاد گرديد تا خود را از گزند عوامل جوي مانند باد و باران و سرما و گرما و هجوم جانوران درنده و گزنده محفوظ نگاهدارد. همچنين با گذشت زمان و هجوم قبايل مجاور به يكديگر براي كسب ثروت و قدرت، بشر به فكر تهيه مصالحي افتاد كه اولاً از لحاظ وزن كوچك باشد كه بتواند آنرا حمل نمايد و در ثاني از لحاظ شكل طوري باشد كه بتواند با روي هم قرار دادن آن به مسكن خود از لحاظ هندسي شكل دلخواه خود را بدهد و همچنين باعث حفاظت او بشود. براي رسيدن به اين مقصود ابتدا سنگهاي كوچك را مورد استفاده قرار داد و بعد
از آن بفكر تهيه آجر افتاد و با آن توانست سرپناه مورد نياز خود را بسازد و در ادوار بعد نيز از آجر براي ساختن قلعه و كشيدن ديوارهاي بلند به دور شهرها جهت جلوگيري از هجوم دشمن استفاده نمود. در دورانهاي بعد نيز آجر را براي ساختن پلها و بالاخره ساختن قصرهاي باشكوه مورد استفاده قرار داد.
سادهترين تعريفي كه بخواهيم براي آجر بنمائيم آن است كه بگوئيم آجر سنگي است مصنوعي كه از پختن خاك رس با استخوانبندي اصلي سنگ بدست ميآيد و ابعاد و تعداد آن مطابق احتياج ما، قابل تغيير ميباشد.
مصرف آجر در ايران سابقه باستاني دارد و از زمان ساسانيان بناهايي بجا مانده است كه در آنها آجر مصرف شده. مانند طاق كسري در تيسفون شهر باستاني اقامتگاه زمستاني شاهان اشكاني (عراق امروز) يا كف دالان مسجد جامع اصفهان كه براي فرش آن از آجرهايي استفاده شده است كه در آتشكدههاي ساخته شده در زمان ساسانيان بكار رفته بود.
استفاده از آ جر در ساختمان چنان با خلق و خوي ما ايرانيان عجين ميباشد كه ساختن بناهاي آجري در تمام دوران طول تاريخ همراه ما بوده و تاسالهاي 1340 نيز ادامه داشته و بناهاي بسيارزيبايي در تهران با آجر ساخته شده كه نمونههاي آن در خيابان لالهزار و فردوسي تهران نيز موجود ميباشد و اكنون كه بعلت تراكم جمعيت و ساختن بناهاي چندين طبقه استفاده از آجر در اسكلت اصلي ساختمان مقدور نيست و اسكلت آنرا با فولاد يا بتن ميسازند از آجر بعنوان نماسازي استفاده مينمايند و يا در قسمتي از سالن و ساير فضاها، آجر را بطور نمايان)اكسپز) بكار ميبرند.
1-تهيه خاك رس: خاك رسي را كه براي تهيه آجر انتخاب ميكنند لازم نيست كه رس خالص بوده و بدون تركيبات ديگر باشد. فقط كافي ناخالصيهايي از قبيل ريشه گياهي ـ چوب ـ زغال و غيره در آن وجود نداشته باشد. زيرا اين مواد هنگام پختن آجر در داخل كوره سوختن و جاي آن خالي ميماند و از مقاومت آجر كم ميكند. خاك مصرف شده براي آجرپزي تحت شماره 1162 موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران استاندارد شده و فرمول كلي آن NH2O و Si2O و Al2o3 است و بايد داراي موادي به شرح زير باشد:
2-عمل آوردن خاك : منظور از عمل آوردن خاك آنست كه خاكي حتيالمقدور يكدست و عاري از كلوخه و مواد خارجي مخصوصاً مواد آلي داشتهباشيم. براي اينكار خاك را هوا ميدهند و بعد اگز لازم باشد آنرا آسياب ميكنند و اگر بخواهند آجر مرغوب تهيه نمايد آنرا ميشويند و پس از خشك شدن از الكلهاي مخصوص گذرانيده و دانههاي درشت آنرا جدا مينمايند. و همچنين در اين مرحله مواد خارجي خاك را از آن جدا ميسازندا توجه به مرغوبيت آجر در موقع عمل آوردن خاك دقتهاي لازم را بعمل ميآورند. مثلاً وقتي كه رنگ آجر مطرح باشد بايد دانههايي كه مانع بوجود آمدن رنگ دلخواه ميشود از مصالحي كه براي پختن آجر تهيه ميگردد خارج ميشود، در صورتي كه اگر رنگ آجر مطرح نباشد اين دقت لازم نيست.
بتن
مقدمه
همواره سبکی بتن،همراه مقاومت کم آن تلقی شده است .سبکدانه های درشت نقش مهمی را در تغییر مقاومت بتن سبکدانه بازی می کنند .نزدیک به دو دهه پیش مطالعه برای تولید بتن سبکدانه با مقاومت زیاد به ویژه در پروژه های نفتی آغاز شد وتوانستند با استفاده از سبکدانه های خاص وبکارگیری مرغوب اعم از سیمان، دوده سیلیسی وفوق روان کننده ها به مقاومت های فشاری فراتر ازMPa20 دست یابند.در ایران نیز تلاشهایی برای دست یابی به بتن سبکدانه پرمقاومت با مصالح موجود در ایران آغازشد؛اما به دلیل ضعف سبکدانه های درشت ،محدویت های جدی دراین راه وجود دارد .با این حال احساس می شودبتن از سبکدانه از مقاومت زیاد یا متوسط به عنوان بتن بادوام جهت بتن ریزی در قطعات بتن مسلح در حاشیه خلیج فارس ودریای عمان استفاده نمود.
اگر بتوان علیرغم کاهش وزن مخصوص بتن ،مقاومت مناسبی را به دست آوردویا نسبت مقاومت به وزن مخصوص را بالا برد وبار مرده سازه های بتنی را کاهش داد،وضعیت مطلوبی حاصل می شود.گاه سبکی بتن یک خواسته درپروژه خاص می باشد.با استفاده از سبکدانه می توان بتن سبکدانه تولید کرد.علیرغم تلاشهایی که قبل از دهه 80میلادی(به ویژه در دهه 70)صورت گرفته بود .عملا مقاومت های فشاری بتن سبکدانه رشد قابل توجهی نداشت و به 50MPaمحدود می شد.به دلیل نیاز برخی شرکت های نفتی درامریکا ونروژبرای ساخت سازه هاو مخازن ساحلی وفرا ساحلی وسکوهای نفتی تلاش هایی در دهه80و اوایل دهه90صورت گرفت .آنها توانستند با استفاده از دوده سیلیسی وفوق روان کننده وهمچنین سبکدانه های مرغوب و پر مقاومت به مقاومت هایی فراتر از70MPaوحتی به مرزهای 100MPaبرسند.در این پروژه ها مسئله دوام بتن ها به ویژه موضوع خوردگی میلگرد ها و پایایی در یخ بندان وآب شدگی وهمچنین مجاورت با آب دریا اهمیت زیادی داشت.این مطالعات و اجرایی این بتن ها راه را برای اقدامات مشابه در سایر کشورها باز نمود .اما جالب است بدانیم ازنیمه دوم دهه 90تاکنون تحقیقات ناچیزی برروی بتن ها انجام ومنتشر شده است.و به نظر می رسد نیاز به تحقیقات گسترده تراحساس نمی شود ویا منابع مالی لازم در اختیار محققین قرار نمی گیرد.در ایران نیز از حدود سال هایآخر دهه 70 هجری شمسی(اواخر دهه 90م)تلاشهایی برای تولید بتن سبک پر مقاومت آغاز شد که نتایج آن در این مقاله از نظر می گذرد.
فلسفه بکارگیری بتن سبک پر مقاومت وکاربردها:
بتن معمولی از جرم حجمی150/2تا350/2تن بر مترمکعب برخوردار است وتوانسته اند درحالات عادی به مقاومت های بیش ازMPa 60 وتا حدودMPa120دست پیدا کنند .اگر به طور متوسط مقاومت بتن پر مقاومت معمولی راMPa90 در نظر بگیریم ،نسبت مقاومت به جرم حجمی خشک 40خواهد بود.
بتن نیمه سبکدانه جرم حجمی خشک 55/1تا 85/1تن بر متر مکعب را دارا می باشد.مقاومت های فشاری بتن های نیمه سبکدانه قبل از دهه80 معمولابین MPa25تا 45MPaبود؛که متوسط آن 35Mpaمی باشد.نسبت مقاومت به جرم حجمی متوسط خشک در حدود 20بود ؛بنابراین مصرف بتن نیمه سبکدانه توجیهی نداشت.بتن های تمام سبکدانه جرم حجمی خشک 25/1 تا 45/1تن بر متر مکعب را دارا بود ؛اما مقاومت فشاری آن به زحمت ازMPa 25 فراتر می رفت ونسبت مقاومت به جرم حجمی متوسط خشک کمتر از20می شد وبسیاری از اوقات این نوع بتن جنبه سازه ای نداشت وبه عنوان مصالح غیر سازه ای بکار می رفت.ازآن جا به دلیل نیاز به سبکی در برخی پروژه های نفتی می خواستند از بتن سبکدانه سازه ای استفاده نمایند ناچار به دنبال افزایش مقاومت برآمدند و همان گونه که بتن پر مقاومت معمولی ساخته شده بود سعی شد نیمه سبکدانه پر مقاومت معمولی تولید شود و باید به نسبت مقاومت به جرم حجمی 40 دست می یافتند یعنی مقاومت فشاری به حدودMPa 70می رسید تا مصرف آن از جمیع جهات توجیه داشته باشد.
هر چند بتن سبکدانه سازه ای ازسال های جنگ جهانی اول ودوم درقایق ،بارج ،کشتی های جنگی وغیر جنگی کوچک وبزرگ به کار رفته بود؛اما بعد ها به ویژه پس از جنگ جهانی دوم ساختمان ها و پلها ی زیادی در امریکا وکانادا واروپا با مقاومت های فشاری بیش ازMPa25 ساخته شد.ساخت مخازن مغروق ونیمه مغروق،مخازن گاز طبیعی ،اسکله شناور ،ساختمان های فراساحلی همچون سکوهای نفتی با بتن سبکدانه سابقه داشت ؛اما از اواسط دهه 80تا 90 ساخت این نوع سازه های دریایی با بتن نیمه سبکدانه معمول شد.
ساخت بتن نیمه سبکدانه پر مقاومت مصالح ونسبت ها:
برای ساخت بتن نیمه سبکدانه درشت با کیفیتی مقاومتی خوب ،از ماسه یا سنگدانه ریز با وزن مخصوص معمولی استفاده می شودکه سیمان وافزودنی های دیگر معدنی وشیمیایی یه همراه آب آن را تکمیل می کند.معمولا بتن سبکدانه پر مقاومت به بتنی اطلا ق می شود که مقاومت فشار استوانه ای 28روزه آن یبش از35مگا پاسکال باشد.سبکدانه درشت معمولا وزن مخصوص توده ای غیر متراکم کمتر ازkg/m 3880 را دارا ست.سبکدانه های رسی منبسط شده مانند لیکا یا لیاپور ویا فیبوکه ممکن است اسامی دیگری را درکشورهای مختلف داشته باشد از جمله سنگدانه های سبک مصرفی در این بتن ها می باشد.شیل منبسط شده نیز از جمله سبکدانه یه های مصرفی است که در برخی کشورها لیاپور نیز نام گرفته است.سیلیس منبسط شده (لیسا)در بتن سبکدانه پر مقاومت به میزان گسترده ای بکا رفته است.خاکستر سوخت پخته شده (لیتاژ) وروباره منبسط شده (پلیت)از جمله این سبکدانه ها است.به هر باید گفت معمولا وزن مخصوص توده ای غیر متراکم این سبکدانه ها لازم است بیش از600 وتا حدود بیش ازkg /m 3 800باشد وتا از تو پری واستحکام مناسبی برای این بتن ها برخوردار گردد لاز م به ذکر است وزن مخصوص غیر متراکم لیکای ایران با توجه به حداکثراندازه آن در حدود 350تا450kg/m 3 می یاشد وپرواضح است که درآزمایش های مقاومتی جوابگو نخواهد بود.
محافظت از پي منشاء ، پيشرفت و توسعه آن
James M. Kelly
استاد اميريتوس ، مهندسي شهرسازي و محيط زيست
دانشگاه كاليفورنيا ، بركلي
در سال هاي اخير ، محافظت از پي به شكل فزاينده اي ، تبديل به يك تكنيك طراحي كاربردي در سازه ساختمان ها و پل ها در مناطقي كه در معرض زلزله قرار دارند ، گشته است.انواع گوناگوني از سازه ها با استفاده از اين شيوه ساخته شده اند و بسياري ديگر نيز در فاز طراحي قرار داشته و يا در حال ساخت هستند.اغلب ساختمان هاي تكميل شده و آنهايي كه در حال ساخت هستند ، به شكلي از اسباب حفاظتي لاستيكي در سيستم هاي خود بهره مي برند.
تفكر نهفته در پي مفهوم محافظت از پي ، بسيار ساده است.دو دسته سيستم حفاظتي وجود دارند.سيستمي كه در سال هاي اخير به شكل گسترده اي مورد استفاده قرار گرفته است داراي اين مشخصه است كه در آن از اسباب الاستومري استفاده شده است ، الاستومري كه از لاستيك طبيعي و يا نئوپرن ساخته شده است.در اين شيوه ، ساختمان و يا سازه از مولفه هاي افقي زمين لرزه با استفاده از يك لايه واسط ، كه داراي سختي افقي پاييني است و در بين سازه و پي قرار دارد ، جدا مي گردد.اين لايه براي سازه يك بسامد بنيادي ايجاد مي كند كه از بسامد پي پايين تر است و همچنين به مراتب از بسامد حاكم بر حركت زمين نيز كمتر است.نخستين لرزه هاي ايستاي اعمال شده به سازه جداسازي شده ، تنها باعث دگرديسي سيستم جداسازي مي گردند و سازه اي كه بر روي پي بنا گرديده است ، از هر حيث محكم و استوار خواهد ماند.لرزه هاي داراي قدرت بيشتر كه باعث دگرديسي سازه مي گردند ، بر زاويه هاي موجود در وضعيت قبل و در نتيجه بر حركت زمين ، عمود هستند.اين لرزه هاي قوي تر بر حركت كلي ساختمان تاثير گذار نيستند ، چرا كه اگر انرژي بالايي در اين بسامد هاي بالا در حركت زمين وجود دارد ، اين انرژي به سازه منتقل نمي گردد.سيستم محافظت از پي ، انرژي موجود در زمين لرزه را جذب نمي كند ؛ بلكه آن را با استفاده از مكانيك حركتي سيستم ، منحرف مي نمايد.اين نوع محافظت از پي ، تنها زماني كه سيستم خطي است موثر واقع مي گردد ؛ با اين وجود ، كاهش ميزان لرزه به كاهش تشديدهاي احتمالي بوجود آمده در بسامد حفاظتي كمك خواهد كرد.
شكل دوم سيستم هاي حفاظتي ، داراي اين مشخصه هستند كه در آن از سيستم لغزش بهره برده شده است.اين امر با استفاده از محدود كردن انتقال لرزه هايي كه در امتداد سيستم حفاظتي قرار دارند ، محقق مي گردد.تعداد بسياري سيستم لغزشي تا كنون پيشنهاد گرديده اند و برخي از آنها نيز مورد استفاده قرار گرفته اند.در چين ، حداقل سه بنا وجود دارند كه در آنها از سيستم لغزشي اي استفاده مي گردد كه در آن ، از يك شن ويژه در داخل سيستم استفاده مي گردد.يك سيستم حفاظتي كه مبتني بر يك صفحه از جنس سرب-برنز است كه بر روي فولاد ضد زنگ در مجاورت يك لايه الاستومتريك مي لغزد ، براي ساخت يك نيروگاه هسته اي در آفريقاي جنوبي مورد استفاده قرار گرفته است.سيستم آونگ اصطكاك ، يك سيستم لغزشي است كه در آن از مواد واسط ويژه اي استفاده گشته است كه بر روي فولاد ضد زنگ مي لغزند و براي ساخت پروژه هاي متعددي در آمريكا ، هم پروژه هاي جديد و هم پروژه هاي بازسازي ، مورد استفاده قرار گرفته اند.
مقاومت مصالح
از آنجاييكه تنش ها در نهايت باعث متلاشي شدن شخصيت هندسي جسم مي گردد اين سوال مطرح ميگردد كه سمت و سوي اين تلاشي به كدام جهت است و از ديدگاه فلسفي مقصد نهايي اين تنشها و تمايل آنها به كدام سو است؟از ديدگاه دكتر مسعود دهقاني در كتاب ـ جهان در انبساط ـ اگر ذرات مادي به سمت درجات آزادي بالاتر ميل كنند و از تراكم حجمي آنها كاسته گردد سطح و مرز گسترش يافته و براي يك مقدار نيروي مشخص تنش ها كاهش مي يابند. و در نهايت زماني كه مرز يا سطح به سوي بي نهايت ميل مي كند تنش ها نيز به صفر خواهند رسيد. در اينصورت هم مطابق تعريف تنش و هم بر اساس روابط ديورژنس و استوكس, تنش ها به سمت صفر رفته و حصول اين امر به معناي انبساط جهان مادي است. در رابطه مذكور مقدار انتگرال روي مرز يا سطح وابسته بردار n مي باشد. در صورت ميل كردن سطح يا مرز يك مقدار مشخص جرم m به سمت بينهايت در اين صورت سطح يا مرز محو شده و بعبارتي بردار n جاي تعريف ندارد . از اين رو مقدار تنش ها وابسته به سطح و باندري جسم هستند و به عبارتي تنش هاي حجمي (Body force) نيز وابسته به حجم و قابل تبديل روي مرز نهايي جسم مي باشد.
1.1 نقش تكيه گاهها و درجات آزادي در ايجاد تنش از ديدگاه روابط فيزيكي درجات آزادي براي اجسام مادي هم در سطح مولكولي تعريف مي شود و هم در سطح ماكروسكوپيك. [ كاملاً روشن است كه يك سازه يا جسم مادي هرچه داراي تكيه گاههاي بيشتر در امتدادهاي مختلف باشد از درجه آزادي آن كاسته مي شود و كاسته شدن از درجات آزادي به مفهوم ايجاد نيروها و تنش هاي بيشتر در نقاط تكيه گاهي است و از طرفي افزايش نيروها وتنش ها سبب كاهش عمر و دوام سازه ها مي گردد. اين مفهوم به خوبي نشان مي دهد كه كاهش درجات آزادي باعث افزايش تنش ها شده در ثاني براي حفظ موقعيت هر جسم يا هر سازه در درجات آزادي كم بايد انرژي زيادي مصرف شود لذا بخوبي پيداست كه ماده به سمتي ميل مي كند كه هر چه بيشتر درجات آزادي ذاتي ميكروسكوپي و ماكروسكوپي را افزايش دهد و حد نهايي اين درجه آزادي با ايجاد تناظر يك به يك بين نقاط فضا و جسم حاصل مي گردد و اين به معناي انبساط جهان است]. شايد اينگونه تصور شود كه نگرش دكتر دهقاني به مبحث مكانيك مصالح, جهت تبيين تئوري انبساط جهان, نحوه رفتار اشياء را به گونه اي تشريح مي نمايد كه به نوعي با ديدگاههاي جاندارانگارانه(animistic) از طبيعت چيزها مشابهت پيدا مي كند .
حفظ کيفيت منابع آب
تصفيه آب آشاميدنی يکی از احتياجات است که با جمعيت ارتباط مستقيم دارد .
هدف اين شبکه که مربوط به دانشگاه ويکتوريا می باشد ارائه اطلاعاتی در زمينه تجهيزات و حفظ کيفيت منابع آبی می باشد و همچنين به ارائه ی تحقيقات و منابع مطالعاتی در اين زمينه بسنده می نمايد.
مروری تاریخی بر تصفیه آب
تصفیه آ ب برای مصرف بشر دارای سابقه ای بسیار طولانی وقدیمی است. بیکرBaker به منابعی اشاره می کند که طبق آنها تاریخ تصفیه آب به دو هزار سال بیش از میلاد می رسد . این مراحل تصفیه ای شامل جوشاندن و صاف کردن آ ب آشامیدنی می شده است. سیفونهای فتیله ای که آ ب را از ظرفی به ظرف دیگر منتقل می نمایند ناخالصی های معلق در فرایند را می گیرند این عملیات در نقاشی های مصریان قرن 13 قبل از میلاد مسیح نشان داده شده اند. در کتاب های رومیان و یونانیان نیز به این امر اشاره شده است. این حقیقت که عملیات تصفیه آ ب در اسناد پزشکی زمانهای قدیم دیده می شود بیانگرا ن است که بین پاکیزگی آب وسلامتی بشر ارتباطی مشاهده شده است . بقراط که پدر پزشگی جدید شمرده می شود می گوید: (( هر کس که می خواهد به نحوی شایسته در پزشگی به بررسی و تحقیق بپردازد باید آ ب مورد مصرف ساکنین یک ناحیه را موردتوجه قرار دهد زیرا آب در سلامت انسانها بسیار نقش دارد .))
وسایل اولیه تصفیه آ ب در منازل افراد مورد استفاده قرار می گرفت وتا حدود سده نخست میلادی هیچ نشانه ای دا ل بر وجود عملیات تصفیه ای بر روی آ ب مصرفی جامعه وجود نداشت. برخی از ابراهای رومیان به حوضچه هایی متصل می شد که در انها عمل ته نشینی اب صورت می گرفت و مجهز به کانال ابگیر شنی بوداین ابراها دارای تعدادی شیر بودند که برای مصرف عمومی توسط مردم مورداستفادهقرار می گرفتند. در شهر ونیز که بر روی جزیره ای بدون منبع آ ب شیرین قرار گرفته است آ ب حاصل از بارندگی از طریق حیاطها و بامها که متصل به آ ب انبار های بزرگ بودند و در مسیر حرکت خود از فیلتر های شنی عبور می کرد. اولین نوع ا ز این آب انبارها در حدود 5 قرن بس از میلاد مسیح برای تهیه آب جهت مصارف خصوصی وعمومی ساخته شد. این آب انبارها حدود 13 قرن مورد استفاده قرار می گرفتند.
انتخاب فرآيند مناسب جهت تصفيه آب
با توجه به تنوع روشهاي مختلف تصفيه در اجتماعات، انتخاب بهترين گزينه تصفيه به شرايط مختلفي ازجمله جمعيت، كيفيت و كميت منابع آب و اعتبارات بستگي دارد.
منابع تامين آب در اجتماعات را به دو گروه عمده تقسيم مينمايد:
منابع سطحي
منابع زيرزميني
گروه اوّل ازجمله منابع عمده در تامين آب براي اجتماعات بزرگ محسوب ميگردد اين منابع از لحاظ كمّي حجم قابل توجهي در اختيار اجتماعات زيستي قرار داده معمولاً با احداث سدّ در بالادست محل مصرف، اقدامات اوّليه جهت آبگيري و انتقال به تصفيه خانه انجام ميگردد. اين نوع منابع همواره در معرض خطر آلودگيهاي مختلف ازجمله آلودگي منابع سطحي به فاضلابهاي شهري و صنعتي است كه از عمده مخاطرات آلودگي در اين منابع محسوب ميگردد. از طرفي تخليه پسابهاي كشاورزي به درياچه پشت سدها و افزايش تركيبات ازت و فسفر در فاضلاب اين گروه باعث رشد بيحد و حصر آلگها در پشت مخازن سد گرديده اين امر بر مشكلات ناشي از تصفيه ميافزايد معمولاّ چنانچه درياچه پشت سدها دچار آلودگيهاي جلبكي گردد با استفاده از تركيبات سولفات مس به مقدار يك ميلي گرم بر ليتر ميتوان مخازن را پاكسازي نمود براي دستيابي به منابع سالم در اجتماعات بزرگ بهترين گزينه استفاده از فرآيندهاي پولساتورها است زيرا در اين روش فرآيند با سرعت بالا قادر خواهد بود طيف گسترده اي از ذرات كلوئيدي را از محيط واكنش جداسازي نمايد در پولساتورها با استفاده از تئوري جداسازي بستر لجن تماسي، راندمان جداسازي بهتر انجام ميگردد.
معمولاً در اجتماعات كوچك و يا در مناطقي كه دسترسي به منابع سطحي امكان پذير نميباشد از منابع زيرزميني استفاده ميگردد دسترسي به اين منابع توسط چاه هاي عميق و به كمك پمپهاي شناور امكان پذير است. با استفاده از روش لوله گذاري و گراول پك (gravel pack) ميتوان ميزان آبدهي اين نوع چاهها را افزايش داد. منابع آبهاي زيرزميني معمولاً از نظر املاح محلول با توجه به بافت زمين داراي تركيبات افزون بر منابع سطحي هستند بعضي از اين تركيبات نظير تركيبات آهن و منگنز باعث تغييراتي در طعم و رنگ آب ميشوند. منابع زيرزميني آلوده لازم است با روشهاي مختلف، هوادهي شده تركيبات فوق به صورت اكسيد فلز نامحلول از محيط واكنش جداسازي گردد، روش هوادهي پلكاني، ساده ترين و ارزانترين روش در تصفيه آبهاي حاوي آهن و منگنز ميباشد.
مزایا استفاده ازغشاءها
1-تبعات زیست محیطی کم استفاده از غشاءها
2-کاهش مصرف انرژی
3-اقتصادی بودن نسبت به سایر روشها
4-منحصر بودن برخی از جداسازی صرفا"توسط غشاء
5-تغییر فاز
6-کاهش مواد شیمیایی مصرفی نسبت به سایر روشها جهت احیاء
7-امکان استفاده از این روش جهت محلولهای قابل اشتعال در دمای پایین
8-کارایی بالا جهت محلولهای بسیار رقیق در عملیات جداسازی
9-ساده بودن عملیات کاربردی و قیمت ارزان نسبت به سایر روشها
10-استفاده از روش جدا سازی غشاءبعنوان پیش تصفیه جهت بالا بردن راندمان فرآیندهای بالا دست