مرجع تخصصی آب و فاضلاب

واحداندازه گیری جریان ( Folw Measurement )

این واحد برای بهره برداری صحیح و موثر از یک تصفیه خانه فاضلاب مهم است . این واحد با کمک دستگاه های مختلف که برای سنجش جریان در کانال های روباز و مجاری بسته طراحی شده اند بنا می گردد . این وسایل برای سنجش فاضلاب خام ، پساب واحد های مختلف ، لجن اولیه و ثانویه و غیره بکار می روند .

از انواع دستگاه های سنجش جریان می توان به نازل ها ، فلومتر های مغناطیسی ، اریفیس ها ، و نتوری متر ها ، پارشال فلوم ، سرریز ها و غیره اشاره نمود .

معروف ترین و قدیمی ترین مجرای تنگ گذر کانال ونتوری است . ولی افت انرژی در پارشال فلوم از کانال و نتوری کمتر است از نظر پهنا ، پارشال فلوم به سه گروه با پهنای کم ، متوسط و پهنای زیاد تقسیم می شود . در تصفیه خانه های فاضلاب شهری برای اندازه گیری جریان فاضلاب بیشتر از نوع متوسط استفاده می شود .

جریان آب بعد از خروج از بخش تصفیه مقدماتی و قبل از ورود به تصفیه خانه اندازه گیری می شود تا اطلاعات لازم مانند کنترل جریان آب ورودی به قسمت های مختلف تصفیه خانه ، تنظیم مقدار مواد شیمیایی ، تعیین کارایی پمپ و الکتریسیته مورد نیاز ، محاسبه زمان باقی ماندن آب در مراحل مختلف تصفیه ، تنظیم مقدار آب تصفیه شده و محاسبه هزینه تصفیه یک واحد آب برای مسئولین فنی تهیه گردد .

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

فرآيند انعقاد و لخته سازی
فرايند انعقاد شيميايی در تصفيه آب می تواند توام با ته نشينی و يا بدون ته نشينی باشد. بحث انعقاد شامل جزئيات استفاده از مواد منعقدکننده و پليمر الكتروليتها می باشد. مراحل انعقاد فلوکولاسيون و زلالســازی در تصفيه آبهای سطحی معمــول است. فرايند انعقاد و لخته سازی برای حذف مواد کلوئيدی مولد کدورت، رنگ (مواد آلی طبيعی) و آلک (فيتوپلانکتون) باکتريها و ويروسها می باشد.
سيستمهای متعارف تصفيه شامل انعقاد، لخته سازی، زلالسازی و متعاقب آن فيلتر شنی تند می باشد. مواد منعقد كننده شيميايی برای خنثی سازی بار الکتريکی ذرات کلوئيدی به آب تزريق می‌شوند تا امکان توده ای شدن آنها فراهم آيد. پس از تزريق مواد، اختلاط سريع آب با مواد شيميايی در مرحله انعقاد صورت مي‌گيرد. آب پس از تزريق مواد شيميايی منعقدکننده و كمك منعقدكننده  وارد حوضچه فلوکولاسيون می شود.  اختلاط ملايم آب در حوضچه لخته سازی برای ايجاد توده های سنگينی  قابل ته نشينی صورت می گيرد.         

مواد شيميايي منعقدکننده و کمک منعقدکننده
مواد منعقدکننده مواد شيميايی هستند که برای قابل ته نشينی ساختن ذرات  بخصوص ذرات کلوئيدی در آب استفاده می شوند. مواد کمک منعقد کننده موادی هستند که برای کمک در تشکيل توده با لخته و بهبود فرآيند انعقاد استفاده می‌شوند.
مواد منعقدکننده شامل موادي دارای پايه آلومينيوم يا آهن مانند سولفات آلومينيوم يا سولفات آهن يا کلرايد پلی آلومينيوم يا كلرايد آهن مي‌باشند كه از ترکيبات پلی الکتروليتها به عنوان منعقدکننده يا کمک منعقد کننده استفاده می‌شود. از پلی الكتروليتها مانند پلی آمينها، پلی آکريل آميدها برای آبهای دارای کدورت کم و رنگ کم در روش فيلتراسيون مستقيم استفاده می‌شود. پلی الکتروليتها ممکن است کاتيونی، آنيونی و يا آمفوتريک باشند.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

نحوه ارائه گزارش فاز صفر یا گزارش مطالعات شناسایی

تهیه و ارائه گزارش فاز صفر عمدتا در مورد طرح های جامع کشاورزی مرسوم می باشد ولی در ارتباط با طرحهای جامع فاضلاب برای شهر بزرگی چون تهران لازم به نظر میرسد ، در بعضی طرح ها ، مرحله شناسایی و مرحله توجیهی باهم ادغام می شوند، یعنی مطالعات فاز صفر و فاز یک در هم ادغام شده و در واقع گزارش فاز یک از نظر محتوی شامل گزارش فاز صفر نیز می باشد.
گزارش فاز صفر عمدتا موارد زیر را شامل می شود:
1-تهیه اطلاعات کلی: این اطلاعات شامل وسعت محل ، میزان جمعیت ، تراکم جمعیت ، طول و عرض جغرافیایی ، وضعیت راههای مواصلاتی ، شرایط آب و هوایی ، وضعیت آبرسانی موجود، شناسایی مصالح موجود در محل ، تهیه فهرست نقشه ها و عکس های هوایی موردنیاز .
2-شناسایی نواقص و کمبودهای بهداشتی و اولیت بندی آنها: کلیه نواقص و کمبودهایی که موجب پیشنهاد و تصویب طرح جامع گردیده است ، در این مرحله مورد بررسی قرار گرفته و اولیت بندی می شودو لازمه این کار بازدید از محل ، تماس با مسئولین محلی و صحبت با مردم خواهد بود. در این بازدیدها نتایج مثبت و منفی اجرای طرح و همچنین امکان اجرای طرح باید مورد بررسی قرار گیرد.
3-بررسی و ارائه پیشنهادات در رابطه با مبانی کلی طرح: منظور از مبانی کلی طرح شامل دوره طرح ، برآورد جمعیت ، مشخص ساختن طول کلی کانال های جمع آوری فاضلاب ، بررسی مقدماتی روشهای تصفیه با توجه به شرایط آب و هوایی محل ، بررسی مقدماتی روشهای جمع آوری فاضلاب ، بررسی مقدماتی روشهای دفع پساب ، برآورد اجمالی هزینه ها ، تعیین زمان لازم برای مطالعه و طراحی و اجرای طرح موردنظر می باشد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

معاون محیط دریایی سازمان حفاظت محیط زیست اعلام کرد: استانداردهای تخلیه فاضلاب در خلیج فارس و دریای عمان به زودی ابلاغ می‌شود.

عبدالرضا کرباسی با بیان این مطلب افزود: استانداردهای تخلیه فاضلاب خلیج فارس ودریای عمان با همکاری دانشگاههای برتر کشور تهیه شده و به زودی ابلاغ می شود.

وی با بیان اینکه تا کنون دستورالعمل تخلیه فاضلاب خانگی و صنعتی وجود نداشته است اظهار داشت: این اقدام برای اولین بار در کشور انجام شده است.

معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: این دستورالعمل برای تصویب به کمیسیون زیربنایی ارسال شده که پس از تصویب نهایی هیئت دولت برای اجرا ابلاغ می شود.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

حذف بیولوژیکی نیتروژن
حذف ازت از فاضلاب پیچیده می‌باشد زیرا علاوه بر حذف از لجن و پساب تصفیه شده، در حین تصفیه ثانویه نیتریفیکاسیون نیز صورت می‌گیرد. نیتریفیکاسیون معمولاً در استخرهای اختیاری و برکه‌ها اتفاق نمی‌افتد اما در سیستم‌هایی که دارای برگشت لجن هستند اتفاق می‌افتد. برای این که نیتریفیکاسیون رخ ده د عمر لجن   باید حداقل 5/9 روز در دمای   مایع مخلوط) و یا سه روز در دمای   باشد. دنیتریفیکاسیون در غیاب اکسیژن محلول انجام می‌شود و در طی آن نیترات‌هایی که قبلاً تشکیل شده‌اند به گاز ازت احیاء می‌شود و به اتمسفر رها می‌شود. برای این که دنیتریفیکاسیون انجام شود باید قبلاً نیتریفیکاسیون انجام شده باشد.

در سیستم‌های لجن فعال، دنیتریفیکاسیون می‌تواند در حوضچه‌های مخصوص انجام شود که درست بعد از حوضچه‌ هوادهی قرار دارند و مایع مخلوط بدون این که هوادهی شود در آن نگهداری می‌شود. اما کاملاً بهم زده می‌شود تا از ته‌نشینی MLVSS جلوگیری شود. طی این مدت اکسیژن مورد نیاز میکروارگانیسم‌ها بدلیل تنفس خود تخریبی ابتدا از اکسیژن محلول موجود در مایع مخلوط تأمین می‌شود. اکسیژن محلول به سرعت کاهش می‌یابد و آنگاه اکسیژن لازم بوسیله اکسیژن آزاد شده از تجزیه نیترات تأمین می‌شود. سپس مایع مخلوط که مرحله دنیتریفیکاسیون را گذرانده ته‌نشین شده و جامدات به حوضچه هوادهی برگشت داده می‌شوند. برای انجام فرآیند نیتریفیکاسیون – دنیتریفیکاسیون گزینه‌های متعددی وجود دارد که با توجه به شرایط مختلف می‌توان از بهترین گزینه استفاده نمود.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

تئوري خوردگي
خوردگي پديده اي است كه به واسطه تأثير متقابل ماده و محيط بر هم پديد مي آيد و در نتيجه آن ماده تغيير حالت داده و فاسد مي شود. محيط ممكن است آب (يا هر مايع ديگر) خاك و يا هوا باشد. انواع مختلف خوردگي را مي توان به خوردگي ناشي از جريان الكتريسيته وجريانات اتفاقي برق، خوردگي بر اثر فشار، خوردگي شيميايي وخوردگي ميكروبي طبقه بندي كرد.
خوردگي فرآيندي است كه طي آن فلز پالايش شده به تدريج به حالت طبيعي خود برمي گردد. اين فرآيند از همان لحظه كه فلز در كارخانه از سنگ طبيعي جدا مي شود شروع مي شود و اساسا" يك فرآيند پايان ناپذير است. وقتي دو فلز غير هم جنس در تماس با يكديگر قرار مي گيرند، فلزي كه آند است شروع به زنگ زدگي مي كند و اين زنگ زدگي باعث نشت و تركيدگي در لوله هاي انتقال آب شده و باعث هدرروي سنگين آب مي شود.  

نشت بر اثر خوردگي
بيش از 65% سرمايه گذاري در تأسيسات آبرساني را هزينه هاي شبكه توزيع تشكيل مي دهد. خوردگي چه در داخل لوله و چه از خارج بيشترين اثر را در استهلاك زودرس شبكه دارد. تقريبا" همه انواع لوله ها اعم از فولادي، چدني، آزبست سيمان ويا بتني در معرض خوردگي قرار مي گيرند كه بر اثر آن آب زيادي از شبكه هدر مي شود.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

نیتریفیکاسیون
چنانچه نیتریفیکاسیون در تصفیه‌خانه محقق نشود این عمل در آبهای پذیرنده بوقوع خواهد پیوست و بنابر این اکسیژن مورد نیاز مازادی بر رودخانه اعمال خواهد شد.
دو گونه مهم میکروارگانیسمها که در فرآیند نیتریفیکاسیون دخالت دارند. نیتروزوموناس و نیتروباکتر می‌باشند. باکتری نیتروزوموناس دارای سلول میله‌ای شکل، متحرک، بدون اسپور و هوازی مطلق است و بهترین رشد آن در دمای 20 تا 25 درجه سانتی‌گراد می‌باشد.
نیتروباکتر، میکربی بدون اسپور، غیرمتحرک و میله‌ای است. نیتروباکتر هم مطلقاً هوازی است این میکروارگانیسمها اتوتروف هستند و انرژی لازم برای رشد را از اکسیداسیون مواد معدنی ازت بدست می‌آورند و برای سنتز به جای کربن آلی از کربن معدنی (دی‌اکسیدکربن) استفاده می‌کنند.
توانایی نیتروزوموناس محدود به اکسیداسیون آمونیاک به نیتریت می‌باشد. از طرف دیگر نیتروباکتر اکسیداسیون نیتریت به نیترات را به انجام می‌رساند، چون فرآیند نیتریفیکاسیون یک واکنش زنجیره‌ای است . فرآیندهای تصفیه باید طوری باشد که محیط مناسب را برای رشد هر دو نوع باکتری نیترات‌ساز فراهم سازد.
باکتریهای مربوط به فرآیند نیتریفیکاسیون اتوتروف بوده و واکنش را در دو مرحله به انجام می‌رسانند.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب