مرجع تخصصی آب و فاضلاب

در دسامبر سال 2010 مجمع عمومی سازمان ملل، سال 2013 را سال بین‌المللی همکاری در امور آب اعلام کرد. روز جهانی آب نیز که در 22 مارس سال 2013 برگزار خواهد شد به موضوع همکاری در امور آب خواهد پرداخت. با توجه به رویکرد ویژه و بین ‌بخشی یونسکو که علوم اجتماعی و طبیعی، آموزش، فرهنگ و ارتباطات را در کنار هم و با هم به‌کار می‌گیرد، UN-Water از یونسکو خواسته است تا رهبری این سال بین‌المللی را بر عهده بگیرد. نظر به ماهیت منحصر به‌فرد آب و با توجه به اینکه آب عنصری جهانی است، سال بین‌المللی سازمان ملل برای همکاری در امور آب با همه جنبه‌های فوق‌الذکر در ارتباط خواهد بود.

هدف از نامگذاری سال 2013 با عنوان سال بین‌المللی همکاری در امور آب، افزایش آگاهی‌ها در مورد توان ارتقای سطح همکاری‌ها در حوزه آب و چالش‌های پیش ‌رو در خصوص مدیریت آب با نظر به افزایش تقاضا برای دسترسی به آب، توزیع آب و خدمات ارائه‌شده در حوزه آب است. در این سال تاریخچه همکاری‌های موفق در زمینه آب بررسی می‌شود، وموضوع‌های مهمی چون آموزش آب، دیپلماسی آب، مدیریت آب‌های بین مرزی، تأمین بودجه برای پروژه‌های همکاری در زمینه آب، چارچوب‌های حقوقی ملی و بین‌المللی و پیوندهای موجود با اهداف توسعه هزاره نیز بررسی می شود. به علاوه، این سال امکان استفاده بهینه را از فرصت ایجادشده در کنفرانس سازمان ملل در مورد توسعه پایدار (Rio+20) فراهم می‌آورد، ضمن اینکه زمینه‌ساز و حامی تدوین اهداف جدیدی در جهت ایجاد منابع آب پایدار نیز می‌باشد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

پیشنهادات و نگرش های کاهش اثرات زیان آور زیست محیطی از پساب صنعتی
پساب‏های صنعتی به عنوان یکی از مهم ترین آلاینده‏های محیط زیست به شمار می‏روند. امروزه با توجه به روند روبه رشد صنایع و فراگیر شدن آلودگی ناشی از آب‏ها، توجه به رویکردهای بیولوژیک رشد فزاینده داشته است. روش‏های مختلف تصفیه بیولوژیکی، طی نیمه دوم قرن بیستم توسعه یافت و شاید لجن فعال به عنوان متداول ترین آن‏ها مطرح گردید. اما واقعیت این است که روش‏های هوازی از لحاظ اقتصادی، دارای هزینه انرژی بالا برای هوادهی می باشند. مهندسان محیط زیست می کوشند تا با ارائه راهکارهایی لزوم بازگرداندن مجدد پساب‏ها به چرخه فعالیت‏های صنعتی را روشن نمایند و¬‏این همان مسأله‏ای است که منجر به‏ایجاد یک صنعت عظیم به نام تصفیه پساب گردیده است. این عمل مستلزم بررسی شرایط و نیازهای محلی، همراه با کاربرد اطلاعات علمی و قضاوت مهندسی بر اساس آخرین تجارب و رعایت شرایط و مقررات ایالتی و کشوری می باشد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

تعيين ايستگاه هاي پمپاژ

محل استقرار پمپاژ آب برحسب شرائط محل متغير بوده و اغلب در محل برداشت آب (چاه ، چشمه ، رودخانه) مي باشد . از نظر كلي بايد محل استقرار پمپ را با درنظرگرفتن خطر طغيان رودخانه و يا خطر استغراق ، قرارداده و گذشته از آن بايد در مقابل خطرات ناشي از ريزش محل و رطوبت نامناسب و يخبندان محافظت نمود . در داخل محوطه ايستگاه پمپاژ و در كف ساختمان آن شيب 1% منظور نمود و براي هركدام از ماشين آلات موجود ، پي و پايه مجرائي درنظر گرفته مي شود.

با علم به اينكه ايستگاههاي پمپاژ معمولاً در گودترين نقاط شهر واقع مي شود ، بايد تدابيري براي جلوگيري از خرابي تلمبه خانه ها در اثر ورود آبهاي سطحي حاصل از بارندگي درنظر گرفت .

در موارديكه محل تلمبه خانه در داخل شهراست بايدساختمان آن از نظر وضع ظاهري ، نظير منازل مسكوني اطراف بوده و منظره ناخشايندي ايجاد نگردد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

انتخاب فرآيند مناسب تصفيه فاضلاب

فاضلاب توليدي در شهركهاي صنعتي متنوع بوده و داراي نوسانات شديد كمي و كيفي است، با توجه به اهداف مختلفي كه از فرآيند تصفيه انتخابي انتظار مي‌رود از قبيل:
-پتانسيل بالا در مقابل نوسانات كمي و كيفي فاضلاب ورودي
-توليد پساب با كيفيت مناسب جهت امكان استفاده مجدد
-تامين الزامات قانوني محيط‌هاي آبي پذيرنده
-توليد لجن حداقل
-دارا بودن حداقل هزينه‌هاي سرمايه‌گذاري و بهره‌برداري
-حداقل انرژي مصرفي
انتخاب فرآيند تصفيه بهينه بايستي با دخالت معيارهاي مختلف، متناسب با وزن و اهميت نسبي آنها و با كمك گرفتن از مدلهاي تصميم‌گيري چند‌معياره انجام شود.
انتخاب روش تصفيه مناسب، ابتدا بايد بر پايه درجه تصفيه مورد نياز و حذف آلاينده‌هاي مورد نظر انجام پذيرد كه اين امر خود مستلزم بررسي شرايط محل، مشخصات كمي و كيفي فاضلاب توليدي، شرايط آب و هوايي و ... مي‌باشد. الزامات قانوني، ملاحظات مالي، تعداد و شرايط كاركنان مورد نياز براي راهبري و نگهداري، امكان دسترسي به تجهيزات، نياز به انرژي و منبع آبي پذيرنده پساب خروجي از عوامل موثر در انتخاب فرآيند تصفيه هستند.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

متخصصان حوزه آب مي‌گويند اگر نانوذرات آهن درون پليمرهايي کپسوله شوند آنگاه مي‌توان از آنها براي تميز کردن آب‌هاي زيرزميني آلوده به مواد شيميايي سمي استفاده کرد. در اطراف شهر سيدني استراليا صدها سايت آلوده وجود دارد که خاک آنجا به‌وسيله پسماندهاي صنعتي به جاي مانده از گذشته آلوده شده است.

دنيس اوکارول، از محققان آزمايشگاه تحقيقات آب در دانشگاه يو سوث ولز، مي‌گويد آلودگي خاک يک مشکل تاريخي است، تا دهه 1970 مردم فکر مي‌کردند که با دفن کردن مواد سمي درون خاک، اين مواد به‌سادگي از بين مي‌روند در واقع لايه زيرين خاک به‌صورت يک فيلتر طبيعي عمل مي‌کند. بنابراين امکان آلوده شدن محيط زيست توسط اين مواد سمي مدفون در زير زمين تا چند دهه جدي گرفته نمي‌شد.

در عمل پديده از بين رفتن مواد سمي اتفاق نمي‌افتد در عوض اين آلاينده‌هاي شيميايي که از حلال‌ها و گازها خارج مي‌شود به‌درون زمين نفوذ مي‌کند و دست آخر پس از گذشتن از حفره‌ها و ترک‌هاي ميکروسکوپي خاک خود را به آب‌هاي زيرزميني مي‌رسانند و آنها را آلوده مي‌کنند. در واقع آلودگي آب‌ها به‌صورت غير مستقيم انجام مي‌شود.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مواد شيميايي منعقدکننده و کمک منعقدکننده
مواد منعقدکننده مواد شيميايی هستند که برای قابل ته نشينی ساختن ذرات  بخصوص ذرات کلوئيدی در آب استفاده می شوند. مواد کمک منعقد کننده موادی هستند که برای کمک در تشکيل توده با لخته و بهبود فرآيند انعقاد استفاده می‌شوند.
مواد منعقدکننده شامل موادي دارای پايه آلومينيوم يا آهن مانند سولفات آلومينيوم يا سولفات آهن يا کلرايد پلی آلومينيوم يا كلرايد آهن مي‌باشند كه از ترکيبات پلی الکتروليتها به عنوان منعقدکننده يا کمک منعقد کننده استفاده می‌شود. از پلی الكتروليتها مانند پلی آمينها، پلی آکريل آميدها برای آبهای دارای کدورت کم و رنگ کم در روش فيلتراسيون مستقيم استفاده می‌شود. پلی الکتروليتها ممکن است کاتيونی، آنيونی و يا آمفوتريک باشند.
در انعقاد شيميايی مواد منعقد کننده مناسب به آب اضافه می شود . اين مواد بار الکتريکی ذرات معلق را خنثی می‌کند و بر اثر آن امکان چسبيدن ذرات به يکديگر و در نتيجه ايجاد ذرات بزرگتر، سنگين تر و قابل رسوب که فلوک ناميده می‌شود فراهم می گردد. معمولی ترين موادی که جهت عمل انعقاد  بکار می رود نمکهای آلومينيوم و آهن است سولفات آلومينيوم يک ماده منعقد کننده استاندارد است که در تصفيه خانه های آب از آن استفاده می شود. سولفـات آلومينيوم بصورت جـامد دانه بندی شده, پودر و يا بصورت مايع در بازار عرضه می شود. هر ميلی گرم در ليتر آلومينيوم باعث کاهش قليائيت آب به اندازه 5/0 ميلی گرم در ليتر کربنات کلسيم و توليد ۴۴ ميلی گرم در ليتر دی اکسيد کربن می شود.
دی اکسيد کربن توليد شده موجب افزايش خاصيت خورندگی در آب می گردد. اگر آب دارای قليائيت کافی نباشد برای فعل و انفعال سولفات آلومينيوم از آهک و کربنات سديم استفاده می شود تا حالت قليايی فراهم گردد.
مزيت استفاده از کربنات سديم (خاکستر سودا) عدم افزايش سختی آب است ولی خاصيت خورندگی آب را بالا می‌برد. استفاده از آهک نسبت به کربنات سديم مقرون به صرفه‌تر است. مقدار آلوم مورد مصرف در تصفيه آب بين ۵-۵۰ ميلی گرم در ليتر می باشد و محدوده PH مؤثر برای انعقــــاد 8-5/5 است.
سولفات آهن دو ظرفيتی بصورت تجاری دارای خلوص ۵۵ درصد می باشد و به صورت کريستالهای سبز رنگ دانه‌ای قابل تهيه است. سرعت فعل و انفعال سولفات آهن از آلوم کمتر است. برای بالا بردن PH به نقطه ای که يونهای آهن عمل انعقاد را به خوبی انجام دهد، بايد آهک اضافه کرد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

گندزدايی
کيفيت ميکروبيولوژيکی آب شرب يکی از پارامترهای مهم قابل قبول بودن آب برای شرب است و اثرات كيفي آن بر روی بهداشت عمومی بيشتر از اثرات شيميايی آب می باشد. با نوشيدن يك ليوان آب آلوده ممکن است در زمان کوتاه اثرات بهداشتی آن مشاهده گردد ولی اثرات بهداشتی مواد شيميايي آب ممکن است از چند روز تا چندين سال متفاوت باشد.
کيفيت خوب ميکروبيولوژی آب با استفاده از گندزدايی آب قبل از شبکه توزيع تامين و با وجود مقدار باقيمانده ماده گندزدا در آب از آلودگی ثانوی و رشد مجدد ميکروبها جلوگيری می‌کند. گندزدايی ايده‌آل بايد دارای خصوصيت‌های زير باشد:
-   بطور موثر پاتوژنها را در شرايط مختلف فيزيکی و شيميايی از بين ببرد.
-   مقدار باقيمانده مواد گندزدا در آب وجود داشته و قابل اندازه گيری باشد.
-   مواد جانبی مضر توليد نکند.
-   توليد آن ساده، نگهداری آن سالم و مطمئن باشد .
-   اقتصادی باشد.
-   استفاده آن در آب اثرات سوء بهداشتی و طعم و بو نداشته باشد .

مرجع تخصصی آب و فاضلاب